Styl skandynawski nadal cieszy się uznaniem

Data publikacji: 2020-10-27

Styl skandynawski istnieje już ponad 50 lat. Ukształtował się po II wojnie światowej w krajach nordyckich: Szwecji, Finlandii, Danii i Norwegii. Cechujące go prosta, minimalizm i funkcjonalność mają charakter uniwersalny: skandynawski design jest więc modny także dzisiaj.

Styl skandynawski to nie tylko wystrój wnętrz, ale także architektura, sztuka dekoracyjna i użytkowa oraz projektowanie terenów zielonych. Objął nawet wzornictwo produktów przemysłowych, np. szwedzkie samochody Saab i Volvo lub fińskie telefony Nokia.

Najbardziej charakterystyczny, popularny i znany jest jednak styl skandynawski we wnętrzarstwie i meblarstwie.

Styl skandynawski w wystroju wnętrz - krótka historia

Styl skandynawski kojarzymy niekiedy z tradycyjną architekturą wiejską Szwecji, Finlandii i Danii. Skojarzenie to nie jest do końca słuszne. Projektanci z krajów nordyckich w pełni wpisali się w modernizm, w awangardę XX wieku, w dążenie do usunięcia zbędnych ozdób na rzecz prostoty i funkcjonalności. Styl skandynawski nie jest więc odmianą stylu rustykalnego.

Z drugiej strony, od innych nurtów modernizmu odróżnia go chęć nawiązania do natury, brak dążenia do całkowitego zerwania z tradycją, wykorzystanie naturalnych materiałów oraz wyraźne operowanie światłem w pomieszczeniach.

Początki stylu skandynawskiego to już przełom XIX i XX wieku. Powstał on w odpowiedzi na panujący w stylu secesyjnym nadmiar ornamentów i dekoracji, ale jednocześnie czerpie z jego fascynacji ludowością i sztuką Japonii oraz naciskiem na rzemieślniczą jakość.

Alvar Aalto

Styl początkowo rozwijał się głównie w Danii, gdzie nastąpił powrót do cegły, granitu i drewna w architekturze. Przełomem była jednak działalność fińskiego projektanta wnętrz i architekta Alvara Aalto. Połączył on tradycje fińskiej architektury drewnianej z nowoczesną technologią, w meblarstwie wprowadził giętą sklejkę, która umożliwiała swobodną konstrukcję przedmiotów (typowe są zwłaszcza zaokrąglenia).

Arne Jacobsen

Tworzywa sztucznie i syntetyczne materiały wprowadził natomiast Duńczyk Arne Jacobsen - do jego słynnych dzieł należy np. "Krzesło-Jajko", którego forma jest jednocześnie odważna i prosta. Projektanci norwescy jako pierwsi wprowadzili tendencje minimalistyczne, zasłynęli też nowatorskim opracowaniem lamp i oświetlenia (stosowanie miedzi i kryształu).

Szwedzi położyli nacisk na surowe linie i wysoką wartość użytkową, jako pierwsi wprowadzili styl skandynawski do wzornictwa przemysłowego, a nawet do świata mody. Styl skandynawski już w latach 60. rozpowszechnił się w całej Europie i Stanach Zjednoczonych. Wzrost popularności tego stylu związany jest przede wszystkim z ogólnoświatową działalnością firmy "Artek" Alvara Aalto oraz siecią fabryk i salonów meblowych Ingvara Kamprada.

Światło i naturalność

Funkcjonalność i prostota to cechy wszystkich odmian modernizmu. To cechy charakterystyczne również dla modnego dziś minimalizmu, stylu industrialnego, postindustrialnego oraz loftowego.

Skandynawskie wnętrza to jednak coś więcej. Brak w nim nieporządku wynikającego z dużej ilości detali. Wnętrza w stylu skandynawskim to przede wszystkim mniejsza ilość mebli i dodatków, duże znaczenie ma natomiast otwartość i przestronność. Nie unika się jednak ciepłych, wprowadzających życie dodatków - prócz prostoty ważny jest także komfort.

Kolorystyka wnętrz

Na ścianach najczęściej pojawiają się jasne kolory, w tym biel i delikatne szarości lub brązy, ale także barwy pastelowe.

Z kolei, dla dodatków oraz detali ozdobnych wykorzystuje się czerń, błękity, a nawet róże, fuksja i morską zieleń. Kluczowym jest aby unikać zestawienia zbyt wielu kolorów, w jednym pomieszczeniu. Pozwala to powiększyć optycznie pomieszczenie i daje możliwość niezakłóconego operowania światłem naturalnym.

Kolory podłóg w stylu skandynawskim, podobnie jak w przypadku ścian, są jasne. Najczęściej wykorzystywanym materiałem jest drewno, chociaż nie unika się również stosowania laminatów.

Okna w stylu skandynawskim

Pomimo dużego nacisku na materiały naturalne, okna w stylu skandynawskim niekoniecznie muszą być wykonane z drewna. Warto pamiętać, iż Skandynawowie jako pierwsi wprowadzili poliester do wnętrz. Powszechnie stosowane są zatem ramy okienne z aluminium oraz PVC.

Wnętrza w stylu skandynawskim są przestronne i dobrze doświetlone, przede wszystkim światłem naturalnym. Znaczenie ma zatem rozmiar powierzchni okiennych. Warto pamiętać, iż ze względu na panujące na północy warunki atmosferyczne, dokłada się wszelkich starań aby możliwie najbardziej wykorzystać promienie słoneczne.

Umożliwiają to duże powierzchnie okienne (w tym przeszklenia całych ścian oraz balkony francuskie), a także ukierunkowanie na łącznie pomieszczeń. To właśnie ze stylu skandynawskiego pochodzi trend "otwierania" kuchni na salon (tzw. aneksy kuchenne) i ogród. Unika się również nadmiaru żaluzji i zasłon, które wykonane są z lekkich, prześwitujących tkanin.

W Norwegii w interesujący sposób wykorzystuje się także światło sztuczne. Stosowane są tutaj bardzo powszechnie różnego rodzaju szklane i kryształowe abażury.

Meble skandynawskie

Meble w stylu skandynawskim wyróżnia maksymalna prostota i użytkowość. Projektanci kładą nacisk na dostosowanie form plastycznych do przeznaczenia mebli i doskonałe wykonanie techniczne. Często nawiązują do prostoty mebli ludowych.

Konstrukcja jest przejrzysta i jasna, a kolorystyka wyważona, z wyraźną przewagą kolorów pastelowych. Biel ścian pozwala wyeksponować ciekawe formy geometryczne mebli. Wykonanie to przede wszystkim materiały naturalne, jak lite drewno i skóra oraz bardziej nowoczesne, jak aluminium, miedź oraz wysokiej jakości tworzywa sztuczne.

Forma mebli pozostaje dość swobodna, często abstrakcyjna. Wygląd mebli nierzadko nawiązuje do znanych z natury form opływowych (szczególnie charakterystyczne są gładkie, zaokrąglone krawędzie). Z masową wersją mebli w stylu skandynawskim spotkać możemy się w popularnych sklepach wielkopowierzchniowych. Niekiedy projektują je znani szwedzcy designerzy - zazwyczaj jednak meble masowe w stylu skandynawskim nie dorównują jakością i estetyką projektom indywidualnym.

Tak w projektowaniu wnętrz, jak i w projektowaniu mebli duże znaczenie ma efektywne wykorzystanie przestrzeni. Dotyczy to zwłaszcza niewielkich i nietypowych powierzchni. Przemyślany układ miejsc do przechowywania rzeczy sprawia, że przestrzeń jest uporządkowana i komfortowa w użytku.

Dodatki

Szwecję określa się jako "latarnię morską" w nowoczesnej dekoracji wnętrz. Elementy dekoracyjne, chociaż stosowane oszczędnie i proste w formach, odbiegają niekiedy od ogólnego charakteru stylu. Kolorystyka dodatków, w odróżnieniu do stonowanych kolorów podłóg, ścian i mebli, może być żywa. Bardzo dobrze sprawdzają się kolory morskiej zieleni czy błękitu. Niekiedy pojawiają się nieco bardziej zdecydowane kolory jak czerwień. We wnętrzach stosuje się dość często barwne tekstylia, a nawet niewielkie dywany i skóry owcze, nadające im ciepła.

Wrażenie przytulności i komfortu wywołują także ciepłe koce i narzuty, chroniące przed chłodem skandynawskiej zimy.

Jeżeli chodzi o oświetlenie, bardzo częstą wykorzystuje się w tym przypadku połączenie kinkietów ściennych jak i lamp wiszących. Dopełnieniem dla lamp są również wszelkiego rodzaju świece. Lampy tworzy się często z kryształu, współcześnie bardzo modne są miedziane kinkiety.

Dla ceramiki szwedzkiej i duńskiej charakterystyczne są chropowate kamionki. Nie sposób wyobrazić sobie wnętrze w stylu skandynawskim bez żywych roślin i kwiatów, które oprócz funkcji ozdobnej stanowią również oczywiste nawiązanie do natury.

Warto zauważyć, iż skandynawskie projekty wnętrz nigdy nie cechują się sztuczną i wymuszoną oryginalnością. Dlatego też, niezmiennie od ponad 60 lat styl ten jest doceniany na całym świecie.